„Twoja ambicja zabija Ciebie”

– Romek, może poszedłbyś na urlop? – zapytał szef jednego ze swoich najpilniejszych pracowników. – Dla mnie praca jest urlopem, nie potrzebuję odpoczynku! – odpowiedział bez wahania Romek. I taka z nim rozmowa.

Romek od roku nie brał już urlopu i jeżeli trzeba wziąć nadgodziny, zrealizować jakiś „projekt-ekstra”, to od razu wiadomo, kto podejmie się tego zadania.

Wszyscy jednogłośnie twierdzą, że Romek nie jest pracoholikiem, ale zdecydowanie za dużo pracuje. Problemem jest jednak to, że tylko oficjalnie to mu nie przeszkadza. Romek nie chce zadbać o odpoczynek, a jego przełożeni wiedzą, jak to się zazwyczaj kończy: wypaleniem zawodowym.

Ostatnimi czasy Romek stał się jakiś taki… nieswój. Jest ciągle ponury, przemęczony, wszystko go boli, co chwile chodzi z katarem. Zmiany te widzą, nie tylko współpracownicy, ale również rodzina. Jak tylko wraca do domu, to Romek nie robi nic; już nawet przestał ćwiczyć. Na dodatek, mężczyzna schudł, kiepsko sypia, nie da się z nim porozmawiać, bo od razu złości się na wszystkich wokół. Przestał pomagać w codziennych, domowych obowiązkach, a żona już od dawna nie może go namówić do fizycznego okazania miłości…

Przepracowanie i jego efekty

Wszystkie symptomy fizyczne i behawioralne, które zauważyli współpracownicy i bliscy Romka, wskazują na jego wypalenie zawodowe. Przez fakt nieumiejętności osiągnięcia równowagi pomiędzy pracą, a codziennym życiem, Romek w końcu przekroczył próg swojej efektywności i możliwości psycho-fizycznych.

Przypadłość ta najczęściej pojawia się u osób, które nie zachowują zdrowej równowagi pomiędzy pracą, a odpoczynkiem. Ich jednokierunkowe skierowanie dobowej energii (na pracę), sprawia, że szybko przestają być wydajni i zadowoleni z tego, co robią.

Wypalenie zawodowe to proces, który przebiega stopniowo. Już na samym początku możemy zobaczyć jego oznaki, które pozwolą nam na zdefiniowanie tego problemu. Symptomy wypalenia są dzielone na: fizyczne, emocjonalne i behawioralne, związane z pracą oraz rodzinne i społeczne.

Na przykładzie Romka opisaliśmy część najbardziej popularnych symptomów fizycznych i rodzinnych. W przypadku sygnałów natury emocjonalnej należy również wymienić: uczucie pustki, osamotnienia, niespełnienia, rozczarowania, resentymentu, braku sensu i celów, lęki, znużenie, problem w relaksowaniu się oraz negatywne nastawienie.

Symptomy związane z pracą objawiają się ciągłym poczuciem braku czasu, przepracowaniem, utratą zapału. Osoba mierząca się z wypaleniem zawodowym ma problem z efektywnym wypełnianiem nawet najważniejszych i najbardziej podstawowych obowiązków. Pracownik taki, często zrzuca winę i denerwuję się na innych, nie potrafi wybaczyć im błędów, jest ciężki w współpracy. W pewnym momencie odczuwa on silną potrzebę skracania czasu pracy oraz nie umie dostosować się do nowych rozwiązań i pomysłów.

Jak walczyć z wypaleniem zawodowym?

W wypadku tego problemu najważniejsze jest nauczenie radzenia sobie ze stresem oraz nauczenie się postawy work-life balance. Równie pomocnymi są: umiejętność odpoczynku oraz przyznania się przed samym sobą do faktu, że czasem potrzebujemy pomocy i nie możemy wszystkiego wykonać sami. W związku z tym liczy się nasza elastyczność i jednoczesna stanowczość – nie tylko musimy nauczyć dostosowywać się do sytuacji i otaczającego nas środowiska, ale również: nieco dostosowywać otoczenie do siebie. Warto także popracować nad swoją asertywnością, zastanowić się nad swoimi życiowymi celami oraz tym, co jest dla nas najważniejsze.